“Tôi đã hỏi cậu học viên 18 tuổi của mình tại sao cậu ấy không nỗ lực nhiều hơn để học tiếng Anh. Anh ấy đưa tôi đến cửa sổ lớp học và chỉ. Bên ngoài, có một chiếc Ferrari đang đậu. Đó là của ông. Một người tài xế đang ngồi bên trong. “Tôi không cần tiếng Anh,” anh nói. “Gia đình tôi giàu có.” (Giáo viên ở Melbourne, Úc)
“Cô ấy đã đến lớp muộn vào ngày đầu tiên và sau đó cô ấy biến mất. Chúng tôi bắt đầu lo lắng. Chúng tôi đã gọi cho gia đình chủ nhà. Hóa ra cô ấy không thể dậy đúng giờ cho một buổi học 11 giờ sáng. Chúng tôi chuyển cô ấy sang các buổi chiều. Cô ấy vẫn không đến được”. (Giáo viên ở London, Anh)
Đây là những câu chuyện có thật. Vấn đề là động lực – đây là 10 yếu tố cần thiết để thúc đẩy những người không có động lực:
- Môi trường tích cực
Bạn có thể nhận ra một lớp học vui vẻ trong vòng khoảng hai giây. Có một tiếng động. Học viên có cảm thấy an toàn và được chào đón không? Việc hợp tác có được đánh giá cao hơn việc cạnh tranh không? Giáo viên và nhân viên lễ tân có thân thiện không? Mọi người có biết tên của nhau không? Nếu câu trả lời là có, rất có thể không khí đã chín muồi cho việc học.
- Thử thách
Nếu bài học quá dễ, học viên đang lãng phí thời gian của họ. Quá khó và họ sẽ nản lòng. Cân bằng là tất cả: các bài tập cần có tính thử thách nhưng vẫn có thể làm được. Học viên phải tin rằng họ đang được thúc đẩy, liên tục, lên các cấp độ mới.
- Bài học phù hợp với nhu cầu và phong cách của học viên
Bạn sẽ không dạy một lớp mầm non cách viết báo cáo kinh doanh. Điều đó hoàn toàn không hợp lý. Một trong những nhiệm vụ của người giáo viên là tìm hiểu xem mỗi học viên phải sử dụng tiếng Anh cho mục đích gì bên ngoài lớp học. Một bảng phân tích nhu cầu (một bảng câu hỏi ở đầu khóa học) có thể giúp ích.
- Đa dạng
Quá nhiều thói quen sẽ làm tê liệt tâm trí. Hãy thay đổi không gian. Di chuyển ghế. Đặt bàn cạnh tường và ngồi thành vòng tròn. Thỉnh thoảng cho học viên sinh hoạt ngoài trời khi thời tiết tốt.
- Nhiệm vụ được các nhân hóa
Một điều mà hầu hết chúng ta biết đó là bản thân mình. Lịch sử cá nhân, sở thích, tham vọng, gia đình, quê hương của chúng ta – đây đều là những chủ đề giao tiếp hay. Các bài tập nói sẽ có động lực hơn với học viên nếu thảo luận về những điều họ quan tâm. Các giáo viên giỏi sẽ điều chỉnh bài học để biến điều này thành hiện thực
- Quyền tự chủ của người học
Việc thiếu động lực có thể xuất phát từ sự bất lực (powerlessness) – các nhà xã hội học gọi nó là ‘sự bất lực với việc học’ (learned helplessness) – và một cách để thoát khỏi điều này là giành lại quyền kiểm soát. Thỉnh thoảng, yêu cầu học viên tự đặt bài tập về nhà hoặc hỏi họ muốn đặt thời han cho bài tập trong bao lâu. Trên hết, hãy cho họ xem các nguồn tài liệu để học bên ngoài lớp học, cho dù trực tuyến hay trong cộng đồng.
- Phản hồi của học viên giúp xây dựng bài học
Thông tin giáo viên nhận được từ việc quan sát học viên nên được phản ánh trong cách lập giáo án cho các bài học trước. Ví dụ: nếu học viên đang thực hiện một bài tập nói và giáo viên nhận thấy họ đang mắc những lỗi cơ bản nghiêm trọng, giáo viên có thể bắt đầu lớp học tiếp theo bằng cách ôn lại điểm ngữ pháp đó. Điều này mang lại cảm giác có mục đích và sự cầu tiến.
- Mục tiêu và Đánh giá
Những học viên có mục tiêu có thể đo lường được (“Tôi muốn đạt Chứng chỉ Đầu tiên vào tháng tới”) thường sẽ có động lực. Đã có nhiều bài báo nói về khái niệm “bạn trong tương lai” hay “bản thân lý tưởng” (xem Motivating Learning của Hadfield và Dornyei, 2013). Đây là một cách khác để nói “Tôi có mục tiêu dài hạn.”
- Gắn kết và Vui vẻ
Từng có một lớp gồm các doanh nhân Nhật hát bài ABC. Hai trong số họ từng là CEO của các tập đoàn trị giá hàng triệu đô la. Họ yêu thích nó. Các lớp học không cần phải giải trí nhưng chúng phải hấp dẫn.
- Sự nhiệt tình của giáo viên
Yếu tố lớn nhất trong việc thúc đẩy học viên có thể là niềm đam mê giảng dạy của giáo viên. Năng lượng tích cực dễ lây lan. Những giáo viên giỏi nhất làm cho các lớp học trở nên sống động, không phải chỉ thỉnh thoảng mà là mọi lúc.
“Tôi đã hỏi cậu học viên 18 tuổi của mình tại sao cậu ấy không nỗ lực nhiều hơn để học tiếng Anh. Anh ấy đưa tôi đến cửa sổ lớp học và chỉ. Bên ngoài, có một chiếc Ferrari đang đậu. Đó là của ông. Một người tài xế đang ngồi bên trong. “Tôi không cần tiếng Anh,” anh nói. “Gia đình tôi giàu có.” (Giáo viên ở Melbourne, Úc)
“Cô ấy đã đến lớp muộn vào ngày đầu tiên và sau đó cô ấy biến mất. Chúng tôi bắt đầu lo lắng. Chúng tôi đã gọi cho gia đình chủ nhà. Hóa ra cô ấy không thể dậy đúng giờ cho một buổi học 11 giờ sáng. Chúng tôi chuyển cô ấy sang các buổi chiều. Cô ấy vẫn không đến được”. (Giáo viên ở London, Anh)
Đây là những câu chuyện có thật. Vấn đề là động lực – đây là 10 yếu tố cần thiết để thúc đẩy những người không có động lực:
- Môi trường tích cực
Bạn có thể nhận ra một lớp học vui vẻ trong vòng khoảng hai giây. Có một tiếng động. Học viên có cảm thấy an toàn và được chào đón không? Việc hợp tác có được đánh giá cao hơn việc cạnh tranh không? Giáo viên và nhân viên lễ tân có thân thiện không? Mọi người có biết tên của nhau không? Nếu câu trả lời là có, rất có thể không khí đã chín muồi cho việc học.
- Thử thách
Nếu bài học quá dễ, học viên đang lãng phí thời gian của họ. Quá khó và họ sẽ nản lòng. Cân bằng là tất cả: các bài tập cần có tính thử thách nhưng vẫn có thể làm được. Học viên phải tin rằng họ đang được thúc đẩy, liên tục, lên các cấp độ mới.
- Bài học phù hợp với nhu cầu và phong cách của học viên
Bạn sẽ không dạy một lớp mầm non cách viết báo cáo kinh doanh. Điều đó hoàn toàn không hợp lý. Một trong những nhiệm vụ của người giáo viên là tìm hiểu xem mỗi học viên phải sử dụng tiếng Anh cho mục đích gì bên ngoài lớp học. Một bảng phân tích nhu cầu (một bảng câu hỏi ở đầu khóa học) có thể giúp ích.
- Đa dạng
Quá nhiều thói quen sẽ làm tê liệt tâm trí. Hãy thay đổi không gian. Di chuyển ghế. Đặt bàn cạnh tường và ngồi thành vòng tròn. Thỉnh thoảng cho học viên sinh hoạt ngoài trời khi thời tiết tốt.
- Nhiệm vụ được các nhân hóa
Một điều mà hầu hết chúng ta biết đó là bản thân mình. Lịch sử cá nhân, sở thích, tham vọng, gia đình, quê hương của chúng ta – đây đều là những chủ đề giao tiếp hay. Các bài tập nói sẽ có động lực hơn với học viên nếu thảo luận về những điều họ quan tâm. Các giáo viên giỏi sẽ điều chỉnh bài học để biến điều này thành hiện thực
- Quyền tự chủ của người học
Việc thiếu động lực có thể xuất phát từ sự bất lực (powerlessness) – các nhà xã hội học gọi nó là ‘sự bất lực với việc học’ (learned helplessness) – và một cách để thoát khỏi điều này là giành lại quyền kiểm soát. Thỉnh thoảng, yêu cầu học viên tự đặt bài tập về nhà hoặc hỏi họ muốn đặt thời han cho bài tập trong bao lâu. Trên hết, hãy cho họ xem các nguồn tài liệu để học bên ngoài lớp học, cho dù trực tuyến hay trong cộng đồng.
- Phản hồi của học viên giúp xây dựng bài học
Thông tin giáo viên nhận được từ việc quan sát học viên nên được phản ánh trong cách lập giáo án cho các bài học trước. Ví dụ: nếu học viên đang thực hiện một bài tập nói và giáo viên nhận thấy họ đang mắc những lỗi cơ bản nghiêm trọng, giáo viên có thể bắt đầu lớp học tiếp theo bằng cách ôn lại điểm ngữ pháp đó. Điều này mang lại cảm giác có mục đích và sự cầu tiến.
- Mục tiêu và Đánh giá
Những học viên có mục tiêu có thể đo lường được (“Tôi muốn đạt Chứng chỉ Đầu tiên vào tháng tới”) thường sẽ có động lực. Đã có nhiều bài báo nói về khái niệm “bạn trong tương lai” hay “bản thân lý tưởng” (xem Motivating Learning của Hadfield và Dornyei, 2013). Đây là một cách khác để nói “Tôi có mục tiêu dài hạn.”
- Gắn kết và Vui vẻ
Từng có một lớp gồm các doanh nhân Nhật hát bài ABC. Hai trong số họ từng là CEO của các tập đoàn trị giá hàng triệu đô la. Họ yêu thích nó. Các lớp học không cần phải giải trí nhưng chúng phải hấp dẫn.
- Sự nhiệt tình của giáo viên
Yếu tố lớn nhất trong việc thúc đẩy học viên có thể là niềm đam mê giảng dạy của giáo viên. Năng lượng tích cực dễ lây lan. Những giáo viên giỏi nhất làm cho các lớp học trở nên sống động, không phải chỉ thỉnh thoảng mà là mọi lúc.